سهم سادات

سهم سادات چیست؟

اهدای سهم سادات

سهم سادات بخشی از خمس است که به سادات)نسل بنی‌هاشم( نیازمند می‌رسد.

فقیهان شیعه، با استناد به آیه خمس بخشی از خمس را متعلق به سادات نیازمند می‌دانند که به سهم سادات شناخته می‌شود. آنان مراد از «یَتامى»، «مساکین» و «ابن السبیل» را در این آیه، یتیمان، مساکین و در راه ماندگان از نسل بنی‌هاشممی‎دانند بنا به گفته صاحب جواهر، مشهور فقهای شیعه معتقدند سهم سادات تنها به کسانی تعلق می‌گیرد که از طریق پدر به هاشم بن عبدمناف برسند و کسی که مادرش سیده)میرزا( باشد، سهم سادات به او نمی‌رسد.

درباره چگونگی پرداخت سهم سادات، نظر یکسانی وجود ندارد؛ بیشتر مراجع تقلید بر این باورند که باید آن را به حاکم شرع یا مرجع تقلید تحویل داد و یا با اجازه او، به سادات نیازمند پرداخت کرد؛ اما برخی دیگر در پرداخت سهم سادات، اجازه مجتهد را شرط نمی‌دانند و معتقدند می‌توان آن را مستقیم به سید فقیر داد.

فلسفه اختصاص بخشی از خمس به سادات را برای جبران ممنوعیت پرداخت صدقه غیر سادات به آنان دانسته‌اند.

برخی از احکام مهم سهم سادات

مسأله ۵۱ ـ سهم سادات را باید به سادات فقیر یا یتیم نیازمند، یا ساداتى که در سفر وامانده اند و نیازمند هستند، داد (هرچند در محلّ خود فقیر نباشند).
مسأله ۵۲ ـ دادن سهم سادات به سادات به خاطر آن است که آنها از گرفتن زکات محرومند بنابراین تبعیضى محسوب نمى شود و محروم بودن آنها از زکات دلایلى دارد که در جاى خود گفته شده است.

مسأله ۵۵ ـ احتیاط واجب آن است که سهم سادات را از خود آن مال و یا از پول رایج بدهند، نه از جنس دیگر، مگر این که جنس دیگر را به مستحق بفروشد سپس بدهى او را از باب خمس حساب کند.
مسأله ۵۶ ـ سادات فقیرى که مخارج آنها بر دیگرى واجب است اگر آن شخص نتواند خرج او را بدهد مى توان به او خمس داد، مثلاً زن سیّده اى که شوهرش قادر به اداره زندگى او نیست مى تواند خمس بگیرد.
مسأله ۵۷ ـ بنابر احتیاط واجب سادات نمى توانند بیش از مخارج یک سال خود را از خمس بگیرند.

برگرفته از رساله ی احکام آیت الله مکارم شیرازی